De dagen korter, de temperatuur daalt, vandaag regent het stevig en er is meer van hetzelfde voorspeld. De lange broeken komen weer uit de kast, net als de sokken, en 's-avonds ook nog een vest.

De houtkachel verwerkt weer braaf blokken hout, om de kou te weren. Binnenkort gaat de vloerverwarming ook weer aan. Witte wijn wordt ingeruild voor rode wijn, en we eten weer voornamelijk binnen. Overal schieten de paddenstoelen weer uit de grond. Eergisteren heb ik nog gezwommen, maar dat was denk ik voor het laatst dit jaar. Het water is nu zo fris, zelfs na een flink aantal baantjes wordt het niet meer lekker.

De herfst laat zich nu duidelijk aan alle kanten zien. Ach, het heeft ook weer z'n charmes, maar eerlijk gezegd was ik er nog niet aan toe om afscheid te nemen van de zomer!

Nou heb ik toch een fantastisch boek ontdekt. De ultieme reisgids voor Lissabon!!! Helaas (voor velen van ons) is het in het Portugees. Voor mij gelukkig geen probleem. 

De titel is: ‘Lisboa em Pessoa, guia Turístico e Litarário’. Het bijzondere is dat een toeristengidsje, geschreven door Fernando Pessoa ten grondslag ligt aan dit boek. Fernando António Nogueira Pessoa (Lissabon, 13 juni 1888 – Lissabon, 30 november 1935) is een van de belangrijkste dichters in de Portugese literatuur en wellicht een van de meest betekenisvolle dichters uit de twintigste eeuw.

Pessoa's literaire nalatenschap, die gevonden is in zijn legendarische 'kist' (of 'kisten'), bestaat uit meer dan 27.000 manuscripten, in een bijna onleesbaar geschrift gekrabbeld op kladblokjes, losse vellen, caférekeningen, waslijsten, kranten, en toiletpapier. In Portugal wordt hij bijna aanbeden.

Mijn buurmeisje kent enorm veel gedichten van hem uit het hoofd en declameert ze ook geregeld. Een van zijn boeken was dus een toeristisch gidsje voor Lissabon uit 1925. Hij kende Lissabon op zijn duimpje en er zijn ook nu nog heel wat cafés, waar hij vroeger zijn gedichten schreef. 

Dit boek beschrijft in een aantal hoofdstukken een aantal buurten, wat Pessoa daar over schreef, maar ook in welke lokaliteiten hij schreef en welke andere dichters er woonden en schreven. Het boek heeft prachtige foto’s opgenomen bij de 8 verschillende wandelingen en het is een genot om Lissabon aan de hand van dit boek te ontdekken. Maar dat is dus moeilijk. Zelf hebben we een dag/wandeltocht gemaakt met behulp van het boek en we hebben onze eigen ervaringen in de dagtour verwerkt. Daardoor kom je op plaatsen waar je normaal gezien als toerist niet snel komt.

Het enige nadeel van het boek is dat het zo dik is en zwaar, maar mooi!!……mooi!!…..    

'Portugal wilt veroverd worden'

Zei Gerrit Komrij tegen mij, toen ik hem uitlegde dat ik op zoek was naar een van zijn gedichtenbundels, waarin de opgenomen gedichten ook vertaald waren in het Portugees. Niet dat wij elkaar (goed) kenden, helaas. Maar ik wilde zijn boek zo graag kopen, dat ik de stoute schoenen aantrok en hem aansprak, toen hij op een zonnig terras in Coimbra zat. Hij was erg aardig, maar gaf wel aan dat je wel wat moeite moet doen, voordat je hebt, wat je wilt hebben. Zo ook met het Portugees.

Portugees leren is moeilijk, vooral als je het idee hebt, dat dit vanzelf gaat, als je maar in het land zelf woont. Niets is minder waar. Ook als je hier woont, moet je gewoon woordjes leren en de werkwoordvormen van buiten kennen. En dat doen de meesten niet. Ik niet tenminste. Ik probeer Portugees te leren door te lezen.

Inmiddels ben ik zo ver dat ik Portugese romans kan lezen en dus gedichten, die vertaald zijn uit het Nederlands. En ik kan daardoor een aardig mondje praten, maar of het Portugees is??? Ik betwijfel het. Heb je wel eens een Engelse tekst laten vertalen in het Nederlands door de computer? Nou, dan weet je nu hoe wij Portugees spreken, ben ik bang. Of dat ooit beter wordt? Ik heb echter nog hoop. Ik ga gewoon door met lessen volgen en boeken van o.a. Gerrit Komrij in het Portugees lezen.

Het is alweer zo'n kleine drie jaar terug dat wij in Midden Portugal (Costa de Prata) kwamen wonen. Voor ons was deze regio een bewuste keuze omdat er zoveel te zien en te doen is. Maar na drie jaar hebben we nog lang niet alles gezien.

Onze buurman Bob, Engelsman van oorsprong, woont hier met zijn vrouw Sue ruim 7 jaar. Regelmatig wandelt hij bij ons langs met zijn drie honden, wij noemen ze de drie musketiers want het blijkt een echt team: een voor allen, allen voor een. Eerder had de buurman al verteld dat hij regelmatig met de honden richting de kust ging bij São Pedro de Moel, voor ons een klein half uurtje rijden. Halverwege de 7 kilometer lange weg kun je rechts afslaan richting Ponta Nova. Dat hadden we natuurlijk al diverse keren gezien, maar nog nooit gedaan. Dus op een mooie zaterdagmiddag waar we sportiviteit met het aangename wilden combineren, trokken we de stoute sportschoenen aan en vertrokken richting Ponta Nova.

En het is daar inderdaad geweldig. Een prachtig mooi bos waar je door heen kunt rijden of lopen. Wanneer je de weg helemaal afloopt kom je uit bij het strand. Een klein strandtentje om even iets te eten of drinken en daarna keer je terug of ga je naar het strand. Ook een mooi punt om te starten met een strandwandeling. Het bos waar je doorheen loopt is prachtig en zo rustig. Er loopt nog een riviertje en er is een kleine stuwdam.

Overal staan picknicksets, typisch iets Portugees, want op zondagmiddag zie je families met elkaar lunchen in de open lucht. Iedereen neemt iets mee en met elkaar wordt er gegeten en gedronken, een vaste traditie. De kinderen spelen met elkaar en na afloop wordt het afval opgeruimd. Bijna overal zie je groene containers voor het afval en zo ook hier in het bos. Weinig zwerfvuil viel ons op en zo hoort het!

Ons voornemen: binnenkort er ook op zondagmiddag maar eens op uit trekken met de picknickmand. We hebben weer een nieuwe plek ontdekt en een waar we vaker terugkomen.

Ik hou van oud en nieuw vieren in Portugal. Het was pas de derde keer voor ons sinds onze emigratie, maar ik hoef nooit meer anders!

Particulieren kunnen geen vuurwerk kopen in Portugal. Overal worden de prachtigste professionele vuurwerkshows georganiseerd, waarvan iedereen geniet, en na een kwartier is het weer over. Hier gelukkig geen angst en ergernis bij mensen en dieren.

Het was een heerlijke avond. Veel restaurants hebben een speciaal menu voor deze avond, wij hebben er samen met onze vrienden Sandra, Bert, Francine en Loek van geproefd bij een restaurant aan de baai in São Martinho do Porto. Het was heel gezellig, het eten lekker, en de champagne om middernacht ging er ook prima in. Alle gasten krijgen flessen en glazen op tafel, waarmee iedereen naar buiten gaat in afwachting van middernacht en het vuurwerk. Dat vuurwerk is gemonteerd op een aantal pontons in de baai, en vanaf het terras van restaurant Royal Marina heb je uitstekend zicht op al dat moois.

In Portugal is het traditie dat je om middernacht 12 rozijntjes eet, eentje voor elke maand in het nieuwe jaar. Francine verraste ons door een zak rozijntjes uit haar tas te toveren en ons elk van 12 rozijntjes te voorzien.

We hadden dus een geweldige start van het jaar. Het kan haast niet anders dan dat dit weer een geweldig jaar wordt!

Twintig jaar geleden kwamen wij voor het eerst naar Portugal en we waren meteen verkocht. (Hoe we hier in deze regio terecht kwamen heb ik al eens beschreven in een stukje (zie www.costadeprata.info , De ontdekking van de Costa de Prata).

Achteraf bleek dat we toen ook al hier in de regio rondreden, maar dat was ik vergeten. Ik herinnerde mij alleen het gevoel dat ik bij die vakantie had. Ik voelde me op mijn gemak, veilig, vriendelijk bejegend en in verwondering over het prachtige landschap.

We zaten (illegaal) aan het strand bij San Pedro de Moel. En wij niet alleen. Er was een enorme illegale camping gebouwd met caravans, uitbouwtjes, tenten, hekken en tuintjes en dat stond er al járen. Een Portugees rommeltje. Net wat voor ons. Niet dat we contact met de mensen hadden. We spraken geen woord Portugees. Die camping bestaat niet meer, dat kon ook niet meer. Het jaar daarna gingen we terug. En weer zaten we ongeveer in dezelfde regio. Toch was er geen haar op ons hoofd dat er aan dacht om ooit naar Portugal te emigreren. Waarom zouden we. Er was en is nog steeds een hele wereld te ontdekken. En toch zitten we nu hier.

Op het moment dat we erachter kwamen dat de wereld ook vanuit Portugal te bezoeken is en wij (bijna) met pensioen gingen, ging het roer om. En ja, dan moest het Portugal worden en niet Spanje, Frankrijk of Italië. Geen macho’s hier, betaalbare prijzen, veel tolerantie, vriendelijke mensen en een ongelooflijk mooi land. En ja, natuurlijk ook veel bureaucratie, maar niet meer dan in andere landen.

Maar ik wil nog steeds op vakantie in eigen land, nu te weten Portugal. Iedere keer als ik een mooie foto zie van een streek, denk ik: ‘Daar wil ik nog een keer heen!’ en omdat ik de eigenschap heb om totaal te vergeten, dat ik er al eens geweest ben, kan ik iedere keer weer opnieuw genieten. We hebben nog lang niet alles gezien! Alleen, we  hebben teveel dieren (twee honden, drie poezen, muilezel en kippen en eenden) om zomaar te vertrekken en onze tuin is zo groot, dat we iedere dag erin moeten werken, wil het een beetje uitzien. Ook al omdat we onze buitenkeuken de ‘Keukenhof’ genoemd hebben. Dan moeten er bloemen in staan ook en liefst het hele jaar.Ook een uitdaging, hoor. We blijven er fit bij. Maar dat hadden we van te voren niet zo bedacht.  Dus gaan we als het weer het toelaat (bijna iedere dag) naar zee en wandelen met de honden, even op een terrasje zitten en kijken hoe de zon ondergaat. En ja ook in San Pedro de Moel.

Ik wilde altijd al in de zomer jarig zijn, maar ook dat is nog nooit gelukt. Toen ik vijftig werd, heb ik eens aan mijn beide zussen gevraagd (beiden jarig in de zomer) of we niet eens konden ruilen. Maar dat wilden ze niet, helaas.

Het gaat te ver om te zeggen dat ik daarom naar Portugal verhuisd ben, maar ik heb wél narcissen in de tuin en de mimosa bloeit. De zon schijnt, een beetje. Maar geen files, geen sneeuw, geen ongelukken door gladheid, geen aangepaste treinreizen!!!

Ik heb ontzettend veel kookboeken, én een bak vol met losse blaadjes met recepten die ik overal uitscheur. Uiteraard is het veel te veel, dat red ik niet in één leven. En als ik eens een ingrediënt heb waar ik iets lekkers mee wil maken zoek ik al snel op internet naar recepten, dat is veel makkelijker dan al die boeken doorbladeren op zoek naar een geschikt recept.

Vorige week zei ik het nog tegen iemand die hetzelfde probleem heeft: ik zou eigenlijk geen kookboeken moeten kopen. Maar ja, hoe gaat dat. De volgende dag was ik in een boekwinkel in Caldas da Rainha, en daar lag mij een prachtig vormgegeven Portugees kookboek aan te staren. Het schreeuwde bijna naar me: koop mij! Ik bladerde er eens doorheen, en zag allemaal leuke recepten voor typisch Portugese gerechten.

Ik kook graag, en wil graag eens leren om lekkere gerechten te maken met ingrediënten die ik nog nooit heb gebruikt. Ik zag mezelf al in de keuken staan, tevreden roerend in allemaal potten en pannen waaruit ik mijn lief vervolgens de heerlijkste gerechten serveer. Net zo prachtig op een bord gevleid als op de foto's in het boek natuurlijk.

Het boek ging met korting weg, maar liefst 50%. Je begrijpt, het ligt hier inmiddels op tafel. Ik blader er steeds weer doorheen, mezelf verheerlijkend aan al dat lekkers. Ik weet het zeker, ik ga er echt eens mee aan de slag!

In een eerder blog schreef ik over een nieuwe plek die we ontdekten, maar er is nog steeds meer te ontdekken.

Gelegen tussen Torres Novas en Abrantes ligt namelijk het kasteel van Almourol, of zoals de Portugezen het zeggen Castelo de Almourol. Het schijnt een sprookjeskasteel te zijn en ligt op een eilandje in de Taag. Het eilandje zelf zou niet meer zijn dan een groot rotsblok. Te bereiken per veerboot, of te voet wanneer het water laag staat. Wie het kasteel van binnen wil zien, kiest voor de veerboot want zonder ticket geen toegang.

Volgens het verhaal werd het kasteel in 1171 gebouwd door Gualdim Pais, de eerste grootmeester van de Orde der Tempeliers in Portugal. Veroveraars hebben het nooit kunnen binnendringen, want de tempeliers wisten dat een ronde toren beter te verdedigen was dan een vierkante toren. Totaal is het kasteel omgeven met negen torens en wallen. In Tomar stond het (latere) hoofdkwartier van de Tempeliers in Portugal. Nog steeds zijn de ronde torens van kastelen uit de periode na 1100 een teken van herkenning dat het om een bouwwerk van de Tempeliers gaat.

Over het kasteel van Almourol schijnt de prachtige ridderroman 'Palmeirim de Inglaterra' te bestaan die het verhaal vertelt over ridders en reuzen en de strijd van de kruisvaarder Palmeirim om prinses Polinarda. En in het slot zou de geest van een prinses nog steeds rondwaren, smachtend naar de liefde van haar Moorse slaaf.

Van het voorjaar gaan we daar zeker naar toe. Want de prins op het witte paard heb ik al, maar prinses voor een dag lijkt me best wel leuk.

• Torres Novas
• kasteel
• almourol

Na een paar weken van regen, en zelfs een heel flinke storm die heel wat schade in het land heeft veroorzaakt, schijnt dan nu eindelijk weer de zon. Heerlijk! De warmte op je lijf, en alles ziet er zoveel gezelliger uit als het baadt in zonlicht.

Ineens valt dan op dat er van alles staat te bloeien. Overal waar je kijkt zie je de gele bloemen van gaspeldoorn en mimosa.

En niet te vergeten de velden vol gele bloemetjes van oxalis. Menig eigenaar van een siertuin heeft minder positieve gevoelens voor dit woekerende plantje, dat met geen enkel middel uit te roeien is. Maar als het eenmaal bloeit kun je niet anders dan er vrolijk van worden.

Eindelijk, het is voorjaar!