Mensen vragen wel eens of we ook 'ik vertrek' toestanden hebben (gehad). Ja, dat hebben we zeker, maar hoe gek het ook klinkt, dat kwam juist door die programma's die we iedere keer weer op de tv zagen, waardoor we extra voorzichtig waren en het eerste jaar te voorzichtig.

Toen we ons eerste huis wilde kopen, dachten we dat we allerlei handtekeningen van vorige bewoners nodig hadden, om het huis te kunnen kopen. Hiervoor moesten we het hele land doorcrossen. Het was net het programma Vermist (om maar bij tv-programma's te blijven). We hadden daarbij de hulp ingeroepen van een soort bemiddelaar, die zowel Portugees als Nederlands sprak. Best leuk hoor, alleen werd het huis op een gegeven moment aan een ander verkocht. Het duurde de makelaar allemaal te lang. De nieuwe kopers hadden geen last van argwaan en wij hebben nooit gehoord dat ze problemen hebben gekregen. Een jaar later kochten we een huis, dat al 15 jaar leegstond en we konden duidelijk zien dat er alleen muren en een dak aanwezig waren en we dus alles moesten opbouwen. Je weet waar je aan toe bent en staat dus niet voor verrassingen. Gewoon erg hard werken...

Natuurlijk gaat het wel eens mis en we kennen wel mensen die zwaar beduveld zijn. Alleen was dat door een Nederlandse makelaar die op een snelle manier God in Portugal wilde worden. En ja, we betalen soms wel eens teveel, maar dat zijn echt uitzonderingen. Ook zitten we wel eens te wachten op mensen die niet op de afgesproken tijd komen of helemaal niet komen, maar dat komt omdat de Portugees geen 'nee' kan zeggen en waarschijnlijk iemand anders is tegengekomen die ook hulp nodig heeft. Niet dat we daar aan wennen. Het grote voordeel dat we hebben is natuurlijk dat we een inkomen hebben. Als je snel iets af moet hebben omdat je afspraken hebt om te gaan verhuren, piep je wel anders. Maar 'ik vertrek' toestanden, nee. We waren dus ook niet in hun programma.

Enige jaren geleden was het de hype een B&B te starten, liefst in het buitenland. Vandaag de dag zet de trend zich voort. Want ook toeristen en zakenmensen vinden inmiddels hun weg naar de B&B of andere kleinschalige accommodaties. Deze accommodaties genieten vaak de voorkeur bij de vakantieganger vanwege de persoonlijke sfeer. Na drie jaar zien wij dat steeds meer gasten de voorkeur geven aan het kleinschalige dan bijvoorbeeld een groot hotel of vakantiepark.

Ervaring van de gasten

Nieuwe kleinschalige accommodatie en parken leveren een positieve ervaring op. Voor hen die een B&B of vakantiepark voor de eerste keer bezoeken, blijkt het een verrassing. De kleinschaligheid, de service, de gastvrijheid en de persoonlijke aandacht zijn allemaal aspecten waar ze niet op rekenen. In de hotels of grotere parken missen ze dit meestal. Daar moet voor de extra's vaak betaald worden wat de prijzen weer minder aantrekkelijker maakt. In de kleinschalige accommodatie wordt dit als vanzelfsprekend gedaan. Niet op de laatste plaats omdat de eigenaren ook zelf aanwezig en gemakkelijk benaderbaar zijn.

Ervaring van de zakenmensen

Sinds twee jaar kiezen ook de zakenmensen vaker voor B&B. Zeker voor hen speelt de kleinschaligheid een belangrijke rol. In de ontbijtzaal van het hotel zitten ze er vaak wat verloren bij met hun laptop of IPad. In de B&B is er bij terugkeer van de zakelijke afspraak tijd voor een gesprek met de andere gasten of eigenaren. Aanschuiven aan het diner kan ook, wat gezelliger is dan alleen in een restaurant de maaltijd gebruiken. Bovendien is er internet aanwezig en kan er ook gewerkt worden. Hetzij op de kamer, op het terras of in de gezamenlijke ruimte.

Veel accommodaties , veel concurrentie?

Alleen al in onze regio Midden Portugal zijn er meer dan 900 accommodaties. Een variatie van onder andere hotels, vakantieparken, appartementen en B&B's. In het Emigreermagazine van juli 2012 stond een artikel over Vrouw en Zaak in Portugal met ondergetekende en collega's Margriet Mertens van B&B Quinta Verde en Iris Franken van Casas Fruta. Tijdens dit gesprek concludeerden we al dat ieder zijn eigen publiek trekt. Iedere vakantieganger heeft zijn eigen voorkeur, maar kleinschaligheid speelt een belangrijke rol. Er is niks mis met All Inclusive formules maar niet voor iedereen is dit een passende accommodatie. Vaak treffen we ook gasten die voorheen kozen voor All Inclusive. Nu de kinderen groter zijn of niet meer meegaan, kiezen ze liever voor kleinschalig, rust en comfort.

Belangrijk!

Vandaag de dag is internet niet meer weg te denken. Zowel de jeugd als de volwassenen wil internet op het vakantieadres. Bij het uitkiezen van de accommodatie wordt niet alleen kleinschaligheid gecheckt, ook internet en aanwezigheid van een zwembad. Het internet graag gratis om zo 's morgens even de nieuwskoppen te kunnen lezen voor men op pad gaat.

Mocht u het zelf eens willen proberen, u bent van harte welkom in B&B Casa Ceedina of bij een van de collega's hier in Portugal.

Ik heb de slag om de dodeknoppenknipdag verloren (voor degenen die niet weten wat dit betekent: iedere zondag was dodeknoppenknipdag en moesten de dode knoppen uit de rozen en andere planten geknipt worden). De hitte en mijn reisje naar Nederland hebben mijn goede bedoelingen doorkruist. Helaas. Vanmorgen zat ik weer ijverig onkruid uit te rukken, toen ik bedacht dat ik echt geen tuindagboek bij hoef te houden. Dat zou er ongeveer zo uitzien:

Maandag 8 juni: vanmorgen twee uur onkruid verwijderd uit de Keukenhof (onze buitenkeuken).
Dinsdag 9 juni: vanmorgen twee uur onkruid verwijderd uit het perkje rondom het zwembad.
Woensdag 10 juni: vanmorgen twee ............

Dat wordt niet erg interessant. Wat wél interessant zou kunnen zijn, is mijn wensenlijst wat de tuin betreft. De tuin is prachtig geweest in het voorjaar en juni, maar nu moeten er tonnen water bij om er kleur in te houden. De Agapanthus is prachtig en de Indische lelies (Cannas) ook, maar nu de klaprozen verdwenen zijn, heb ik daar toch enkele akelige, kale plekken. En in sommige andere delen van de tuin zijn er planten die zo uitgegroeid zijn dat het teveel van het goede is. Nu heb ik ooit op een schrijfcursus geleerd, dat je vaak hele zinnen moet opofferen en verwijderen, ook al zijn ze nog zo mooi. 'Kill your own darlings' is de uitspraak.

Mijn tuindagboek wordt dus in oktober:
Maandag 8 oktober: vanmorgen twee uur de helft van de vetplanten verplaatst naar de Keukenhof.
Dinsdag 9 oktober: vanmorgen twee uur de helft van de Indische lelies verplaatst naar het perk rondom de Yurt.
Woensdag 10 oktober: vanmorgen twee ............

Helaas, ook niet interessant.

Een jaar of wat geleden vierden we vakantie op Madeira. Bij het vakantiehuis stond een grote plant met opvallend gevormd blad, en onze gastvrouw legde ons uit dat de vruchten van deze plant eetbaar waren. De vrucht zag er vreemd uit, maar was onweerstaanbaar lekker! Ik hield de plant strak in de gaten, want bij de eerste tekenen van rijping van de volgende vrucht stond ik klaar om die eraf te halen.

Ik had geen idee van de naam van de plant, tot een tijdje terug. Het bleek een Monstera Deliciosa te zijn, oftewel de gatenplant, en je komt de plant ook op het Portugese vasteland soms tegen. Ik speurde elk plantencentrum af want uiteraard wilde ik er ook eentje, maar ik zag ze nergens.

Toen we eind april Casa Limão kochten was ik als een kind zo blij, niet alleen met het huis, maar ik had allang gezien dat tussen het onkruid, aan de rand van de vijver, een gatenplant stond! En ik werd nog blijer toen ik een kleiner exemplaar naast het huis vond. Want die was nog niet te groot om uit te graven en bij ons eigen huis neer te zetten. Hij staat hier nu op een lekker warm en beschut plekje, ik hoop natuurlijk dat hij ooit van die lekkere vruchten gaat produceren.

Het exemplaar bij Limão's vijver heeft me in ieder geval verrast, want hij staat in bloei. Ik ben heel benieuwd! Hopelijk is het hier warm genoeg om de vruchten te laten rijpen. Maar zelfs als dat niet gebeurt, ben ik nog steeds erg blij met m'n eigen gatenplanten!

Ik ben zelf een fervent reiziger. Tenminste....., dat was ik. Tenminste.... misschien meer in gedachten, dan in werkelijkheid. In ieder geval reisden we jarenlang rond in een camper en genoten zo van veel vrijheid. Dat was leuk, (ont)spannend en had ook zijn nadelen. Doordat je nooit een hotel of kampeerplaats boekte, hoefde je nooit ergens langer dan een dag te blijven en dat was de crux. Ik begon altijd al meteen te roepen: 'hier blijven we een week staan! Het is hier zo mooi.' Want dan wist ik dat ik niet meteen de dag erna alweer op stap moest. Drie dagen hielden we het dan wel vol.

Nu we in Portugal wonen is het allemaal heel anders. We zien het verschil tussen de mensen die één week bij ons een appartement huren en degenen die twee weken huren. De laatste zijn veel meer ontspannen, en nemen ook tijd de onmiddellijke omgeving te verkennen. Even een wandeling naar het dorp. Een kopje koffie drinken en een van de heerlijke gebakjes eten. Ze gunnen zich de rust om van de tuin te genieten, te lezen, een spelletje te doen. De eenwekers zijn nog steeds in de 'workmood'. Iedere dag moet er iets bekeken worden, want er is veel te zien en te beleven en terugkomen is er vaak niet bij.

Nou daar heb ik me dus ook aan bezondigd. Alleen denk ik nu wat zonde........het heeft me de ogen geopend en toen ik in Vietnam op het punt stond de tiende stad te bezoeken, zei ik tegen Loek: wat zijn wij een stommerds! Als er iemand bij ons een week boekt, zeggen we tegen elkaar:"niet slim, er is hier zoveel te zien!" (ja hoor, ook eigenbelang!) en nu lopen we zelf ons hier rot te rennen.'. Dat gebeurt ons nooit meer! Bij deze! Ik gun mezelf ook de ruststand op vakantie. . We gaan in september oefenen........ Of anders het volgend jaar., of misschien het jaar daarna......

Blijft, dat er in de Costa de Prata teveel te beleven is voor een week. Twee weken is een aanrader!

De druiven zijn geplukt en bij enkele vrienden ook fijngestampt op de ouderwetse manier met de blote voeten. Daar hoort altijd een feestlunch bij en voordat je het weet schuif je aan de lange tafels met blauwzwarte voeten en drink je de laatste wijn op van verleden jaar. Dat maakt niet uit, want er komt nieuwe wijn aan.

Ook bij ons zijn de laatste druiven geplukt en ik hoor Loek praten over witte wijn, rode wijn en witte wijn met een rozig vleugje. Hoe de smaak wordt, dat wordt de grote verrassing. Loek heeft houten vaten gezien en dat maakt de romantiek compleet. Houten vaten met eigengemaakte wijn op de plank. De (wal)noten zijn geoogst. Het sharonfruit ( 4 stuks, dus een vermeerdering van 400 %) moet nog wat rijpen, maar is wel al knaloranje. Ondertussen wordt er hard gewerkt in de tuin. Er moet veel gebeuren. We leggen nieuwe perken aan en planten een haag rondom een nieuwe plek waar t.z.t. een blokhut en toebehoren moet komen. Maar dat heeft nog tijd. De jam en de chutney is ook klaar. Alleen moeten we nog een oplossing vinden voor de kisten appels die bezorgd worden. Appelmoes kan, maar moet ook gegeten worden. Chamoor ( de muilezel) weet wel raad met de appels.

Dadelijk komen de olijven nog. Het plukken valt nog mee, hoewel we het iets 'netter' willen doen dan de Portugezen, die vaak erg ruw zijn en hele takken tegelijkertijd naar beneden rukken. ( Dat is ook een vorm van snoeien, denken we dan maar ) Maar daarna moet je zorgen dat de bitterheid uit de olijven getrokken wordt door ze eerst een keer met kokend water te gieten, daarna 4 of 5 keer met koud water in de dagen daarna. Als dat gebeurd is, kan je ze inleggen in olie. Nou er zijn recepten genoeg. Dat ga ik nog wel uitzoeken.

"Verveel je je nooit?" vraagt men dan. Nee, dus

Oftewel de pelgrimsroute

Al eerder schreef ik over de geschiedenis van de herderkinderen en de pelgrimsdagen. Dat laat ik dus nu graag achterwege. Vandaag meer over de diverse pelgrimsroutes die vanuit Portugal naar Fátima lopen. Want elk jaar zien wij in mei en oktober de pelgrims gaan richting Fátima waar wij 12 kilometer vanaf wonen.

Afgelopen mei nam ik het besluit ooit zelf eens een van de routes te lopen. In Nederland was ik twee keer deelnemer aan de Vierdaagse. Enorm leuk om te doen, maar een van de pelgrimsroutes hier lijkt me ook een grote uitdaging. Wanneer ik ga... nog geen idee, maar met wie wel. Mijn schoonzusje en vriendin Willeke de Winter heeft al aangegeven dat ook zij als trouwe vierdaagse loper graag de uitdaging aangaat.

Waarom gaat de pelgrim op bedevaart?

De 'peregrino' heeft een bestemming in gedachten en een doel in zijn hart. Tijdens de tocht is er meestal het gevoel van zelfreflectie. Er komt (weer) ruimte in de geestelijke conditie van de pelgrim, het contact met de natuur en nieuwe realiteit van het land, de mensen die thuis op hem wachten en de ontmoetingen met andere pelgrims. Natuurlijk zijn er ook die het 'gewoon doen' voor de uitdaging, zoals ik.

Rota do Peregrino

Wie op zoek gaat op Nederlandse websites komt veel tegen over Fátima als bedevaartplaats. Maar vindt weinig informatie over de diverse wandelroutes. Wel de routes vanuit Lissabon en Porto naar Fátima, maar de andere routes vind je nergens terug en er zijn er 5.

Via Google Portugal is er meer informatie te vinden. De meest uitgebreide website is www.rotadoperegrino.com en is in meer dan 40 talen beschikbaar en beschrijft alle routes. Er is ook een App te downloaden met de naam Caminhos de Fátima nos Telemóveis. Niet alleen de routes vind je hier terug, maar ook alle voorzieningen, zoals een goede slaapplaats of restaurant.

De Routes

Elke route heeft een eigen kleur.

• De langste route is de paarse route met een totale lengte van 335 km en begint in het noorden van Portugal in Braganca.
• De blauwe route is de een na langste en 264 km lang en start in Viana de Castelo. Deze route wordt kan ook vanuit Porto worden opgepakt en is dan nog 'slechts' 194 km lang. Voor zowel de paarse als de blauwe route geldt dat de eerste dagen meer dan 20 km per dag moet worden gelopen. Een pittig stuk wanneer u zich bedenkt dat Portugal een heuvelachtig landschap heeft.
• De rode route is de route van Lissabon naar Fátima. Wie deze route loopt kiest voor de kortste en heeft 121 km voor de boeg.
• De groene route vertrekt vanuit Aveiro, ook wel Klein Venetië genoemd, en is 128 km lang.
• De oranje route start in Castelo Branco en meet 147 km.

Kortom: welke route je ook kiest, je moet gaan voor de uitdaging!!

Op het gebied van vlees zijn we in Nederland niks meer gewend. Slechts bepaalde delen van een dier worden verwerkt tot consumentenprodukten, de rest wordt tot diervoer verwerkt of gaat de afvalbak in. En het lijkt er op dat het steeds erger wordt. Kon je zo'n 5 jaar geleden bijvoorbeeld nog lever krijgen bij de slager, nu halen de meeste mensen daar hun neus voor op en is het inmiddels slecht verkrijgbaar.

Hoe anders is dat in Portugal. Hier is men nog steeds gewend alle onderdelen van een dier te eten. Er wordt zowat niets weggegooid. Natuurlijk liggen er in de supermarkt de vertrouwde pakjes met kipfilet en karbonades, maar je moet niet gek opkijken als daar allemaal voor ons Hollanders onbekende dingen tussen liggen. Om maar eens wat te noemen: kalfshoefjes, varkenstong, stierenklootjes, pens, kippenklauwtjes, niertjes, varkensstaarten en –oren.

Als je aan een Portugees vertelt dat dergelijke dierenonderdelen in Nederland tot diervoer wordt verwerkt, staan ze je aan te kijken alsof je een grapje maakt. Dat kun je toch niet menen? Dat is allemaal goed eten! Geven ze in Nederland echt pens aan de hond? Wat zonde zeg, dat is zo lekker, dat geef je toch niet aan je hond?

Op zondag gaan Portugezen massaal buiten de deur lunchen, in een typisch Portugees restaurant, dat op zondag "cozido à Portuguesa" serveert. Een gerecht van gekookt vlees (met bijvoorbeeld varkenspoot, varkensoor, varkensbuik, diverse worstsoorten) met gekookte aardappelen, wortel en kool. Zelf vinden ze het een geweldig lekker gerecht; ik heb het weleens gezien (en geroken), en ik vond het allesbehalve aantrekkelijk. Grijs gekookt vlees heeft wat mij betreft nou eenmaal niks aantrekkelijks.

Nou ben ik zelf niet zo avontuurlijk aangelegd wat vlees betreft. Niet gek, want ik ben opgevoed door een vrouw die gruwde van vet, en zelfs nog (denkbeeldige?) vetrandjes aan kipfilet wist te ontdekken. Er kwamen heel veel dingen gewoon niet op tafel, dus die heb ik nooit leren eten. Gelukkig is dat later best goed gekomen.

Je zal mij nog steeds niet snel op een varkensoor of een kalfshoefje zien sabbelen maar lever vind ik heerlijk, en in Portugal heb ik bijvoorbeeld moelas (kippenmaagjes) en morcela (bloedworst met rijst) leren eten.

En wie weet, probeer ik toch ooit 's een varkensoor...

Ja, dat krijg je. Als je wandelweken wilt organiseren, moet je zorgen dat je de wandelingen ook uitzet en/of controleert. Vandaag dus drie uur gelopen om een pad te vinden tussen het klooster van Alcobaça en Cós. Beide kloosters hebben van oudsher een band met elkaar en zijn onwaarschijnlijk mooi. Vroeger is er ongetwijfeld een prachtig voetpad tussen de twee kloosters geweest en dat zou ik graag weer terugvinden.

We hebben een aantal weken geleden het eerste stuk na lang zoeken (opnieuw) gevonden en vertrekken nu voor het tweede stuk. In totaal is het ongeveer 10 kilometer. Nu na twee uur lopen arriveren we in Aljubarotta, een bekend dorp in de buurt, maar we zijn toch teveel naar het westen gelopen. We kennen Aljubarotto goed. Een maal per jaar is er een Middeleeuws Festival, waar de slag tegen de Spanjaarden herdacht wordt. Een slag die de Portugezen uiteraard gewonnen. Dat moet natuurlijk gevierd worden. Nu ligt het dorp echter in diepe rust. Er is kennelijk iemand zaterdag overleden en volgens Portugees gebruik, wordt de overledene de dag erna begraven. Zondag of niet. Hij (we hebben zijn overlijdensadvertentie aangetroffen in de etalage van de bank) zal door de dorpelingen lopend begeleid worden naar de begraafplaats. Later hoor ik dat dit een behoorlijke file opleverde, maar tradities zijn tradities en het is ook altijd een plechtig moment. We nemen een drankje in de zon en lopen weer terug naar een punt, waarvan we zeker weten dat dit op de route ligt.

Na drie uur zoeken en heen en weer lopen (heuvel op, heuvel af) hebben we de juiste weg gevonden. We zijn twee km verder. Maar wel een mooie twee km. Op deze manier zullen we vijf zondagmiddagen nodig hebben om de hele wandeling uit te zoeken. Nee, we hebben geen GPS. Ik heb wel 2000 km (Maastricht – Rome) gelopen en heb dus ervaring met een landkaart en kompas. Dat heeft nu niet veel geholpen. Roezig van de zon zijn we nu thuis en gek genoeg met een voldaan gevoel.

• Wandelen

's Winters is het tijd om het onderhoud in de appartementen te doen, maar het is ook de tijd om op stap te gaan en de omgeving (nog meer) te verkennen. Dat houdt gelukkig nooit op. Ook na tien jaar zijn er nog steeds plaatsen en gebieden die ik graag wil zien of weer opnieuw wil bezoeken.

Gisteren hebben we in Sintra de Quinta da Regaleira bezocht. Sintra ligt 30 km ten westen van Lissabon en vroeger brachten de koningen en andere adellijke families de zomers door in Sintra en lieten daar hun prachtige buitenhuizen bouwen, zo ook Quinta da Regaleira. Quinta betekent in dit geval een landgoed.

In 1892 was de Quinta in het bezit van Baron van Regaleira, een familie van rijke kooplieden uit Porto. Hij verkocht het landgoed aan Carvalho Monteiro. Deze wilde het paleis, wat het meer is, en de tuin veranderen in een toverlandschap vol betekenisvolle symbolen, die zijn interesses en idealen zouden weerspiegelen. Met behulp van de Italiaanse architect Luigi Manini liet hij zijn bezit in zes jaar tijd ombouwen tot een verbijsterend paleis in verschillende architectonische stijlen.
Het Paleis is nog verschillende malen in andere handen overgegaan en is in 1997 gekocht door de stad Sintra en is na een flinke restauratie opengesteld voor het publiek.

Het Paleis is interessant, zeker als je geïnteresseerd bent in architectuur, maar de tuin is absoluut een wonder op zich met veel ondergrondse tunneltjes, kruip-en-sluip-door paadjes, grotten, vijvertjes en een 27 meter diepe put. Deze put is de Efteling waardig. Er cirkelt een trap om de put heen naar boven of naar beneden. En de trap komt uit op een ondergrondse bron en vijver met stapstenen. In de tuin staat o.a. een mini-kerk met Italiaanse mozaïek en ook hier lopen er weer tunnels naar een ander gedeelte van de tuin. Het is één grote ontdekkingstocht en zo ontzettend leuk.